W poszukiwaniu prawdy o początkach
G.S. MCLean, R. Oakland, L. McLean
Część 3: GEOLOGIA I SKAMIENIAŁOŚCI
Tabela geologiczna
W poprzedniej części przyglądaliśmy się podstawom teorii ewolucji. Jak widzieliśmy, każda zasada modelu ewolucji opiera się na spekulacji i przypuszczeniach, a nie na solidnych, empirycznych dowodach.
Kolejnym fundamentem tej teorii jest geologia. Nauka ta zajmuje się badaniem Ziemi i skał, z których jest zbudowana, a także zmianami, jakie zaszły i zachodzą na naszej planecie. Pierwotnie punktem wyjścia geologii było założenie, że cechy fizyczne Ziemi zostały ukształtowane pod wpływem nagłych, powszechnych kataklizmów, takich jak powodzie, trzęsienia ziemi i erupcje wulkanów. Pogląd ten został wyparty przez teorię uniformitarianizmu zakładającą, że geologiczne cechy Ziemi można objaśnić na podstawie długotrwałego, stopniowego oddziaływania środowiska zewnętrznego.
Wielu naukowców uważa tezy geologii za najmocniejszy dowód potwierdzający teorię ewolucji. Podręczniki przedstawiające ewolucyjną koncepcję początków i dziejów Ziemi prawie zawsze zawierają tabelę geologiczną (ryc. 66). Jest ona tak szeroko znana, że nie uważa się jej za teorię, lecz za fakt.
Tabela geologiczna opiera się na założeniu, że Ziemia ma miliardy lat. Jak już wspominaliśmy wcześniej, koncepcja, że warunki na Ziemi zostały ukształtowane nie pod wpływem kataklizmów, lecz dzięki powolnym stopniowym procesom, została zaproponowana przez ludzi starających się podważyć autentyczność Biblii.
Tabela geologiczna jest ewolucjonistyczną próbą wyjaśnienia obecności licznych warstw i powłok w skorupie ziemskiej. Przedstawia ona warstwy Ziemi powstałe w ciągu wielu milionów lat podczas stopniowych, jednolitych procesów (ryc. 67). W zasadzie teoria uniformitarianizmu stwierdza, że proces erozji, wietrzenia skał, a także działalność wulkaniczna występowały w przeszłości z takim samym nasileniem jak dzisiaj.
Ryc. 66 (dostępna w wydaniu papierowym)
Tabela geologiczna jest wykresem, który można znaleźć w większości podręczników biologicznych i geologicznych. Przedstawia rozwój organizmów ułożonych w warstwach Ziemi od form prostych do złożonych.
zob. powiększenie
Ryc. 67
Powierzchnia Ziemi składa się z warstw. Mogą się one różnić grubością — od kilkunastu centymetrów do tysięcy metrów. Teoria ewolucji przyjmuje, że osadzanie się tych warstw nastąpiło dzięki jednolitym procesom trwającym miliony lat.
Podręcznikowe tabele geologiczne pokazują warstwy Ziemi uporządkowane w kolejności od najstarszych (na dole) do najmłodszych (na górze). Każda warstwa ma swoją nazwę i przypisany jej odpowiedni wiek.
Z koncepcją tą związany jest pogląd, że żywe organizmy powstawały w tym samym czasie, co warstwy geologiczne. Cząstki materii nieożywionej nagle przeistoczyły się w organizmy jednokomórkowe. Te z kolei przypadkowo się rozwinęły, tworząc wielokomórkowe rośliny i zwierzęta. Bezkręgowce przekształciły się w ryby, które z kolei stały się czworonożnymi płazami. Płazy rozwinęły się do postaci gadów. Pokryte łuskami gady przekształciły się w ptaki albo pokryte futrem ssaki. Ssaki wyprostowały się i osiągnęły postać małp, a w końcu ludzi.
Teoria ewolucji zakłada także, że w warstwach Ziemi można znaleźć ślady organizmów żyjących w przeszłości, ułożone według wzrastającej złożoności. Prostsze formy życia powinny znajdować się w starszych warstwach, położonych głębiej w skorupie ziemskiej. Natomiast bardziej złożone organizmy powinny być obecne w warstwach młodszych, bliżej powierzchni Ziemi.
Poważne problemy związane ze stosowaniem
tabeli geologicznej
Aby lepiej zrozumieć znaczenie i sposób korzystania z tabeli geologicznej, przyjrzyjmy się jej bardziej szczegółowo. Jeśli uznajemy ją za solidny naukowy model, to powinna przejść nasz test.
Ważne jest, byśmy zdali sobie sprawę, że wiek przypisany poszczególnym warstwom wymienionym w tabeli został określony ponad 150 lat temu i opierał się jedynie na spekulacjach i przypuszczeniach. Nie można naukowo sprawdzić, jaki czas był potrzebny do ukształtowania się danej warstwy geologicznej. Każdy przedział czasu podany jako okres jej kształtowania się opiera się na niemożliwych do sprawdzenia przypuszczeniach.
Kolejny fakt pozwalający kwestionować hipotetyczną tabelę geologiczną to wyraźne granice między poszczególnymi warstwami. Jeśli teoria uniformitarianizmu jest prawdziwa, należałoby oczekiwać stopniowego przechodzenia jednej warstwy w drugą.
Czy istnieją inne ważne powody, aby kwestionować dokładność tabeli geologicznej? Proponowana kolejność warstw geologicznych (od najstarszych do najmłodszych) nie znajduje odzwierciedlenia w żadnym miejscu na świecie. Żadnemu geologowi nie udało się znaleźć miejsca, w którym istniałby taki układ warstw geologicznych, jaki pokazują podręcznikowe wykresy.
Stosowanie tabeli geologicznej do określania wieku skamielin
Pewien rolnik, nie mając dostępu do wagi, chciał określić ciężar swojej świni. W tym celu skonstruował z deski i ociosanego pieńka równoważnię (ryc. 68). Na jednym końcu umieścił świnię, a na drugim duży kamień o ciężarze równoważącym ciężar świni. Potem oszacował wagę kamienia. Sądząc, że postępuje właściwie, określił wagę świni. Następnie uznał ciężar świni za prawdziwy i wyciągnął wniosek, że wcześniej równie dokładnie oszacował wagę kamienia.
Nie trzeba być wielkim naukowcem, żeby zobaczyć błędy popełnione przez rolnika. Oczywiście nie można opracować dokładnej metody ważenia na podstawie przypuszczenia. Niektórzy ewolucjoniści po przemyśleniu tego prostego przykładu „okrężnego rozumowania” uznali go za bardzo zabawny i pozbawiony wartości naukowej. Metoda, dzięki której ułożono tabelę geologiczną, oraz sposób datowania skamielin i warstw Ziemi opierają się na takim samym systemie niewiarygodnych przypuszczeń, jakimi posłużył się rolnik.
zob. powiększenie
Ryc. 68
Rysunek pokazuje, jak rolnik niewłaściwie obliczał wagę świni. Jeśli ciężar kamienia został określony na podstawie przypuszczenia, waga świni nie może być dokładna.
Przeciętna osoba, która ufa geologii i szanuje ją, akceptuje stosowane w niej metody określania wieku i uznaje je za zbadane i wiarygodne. Przyjęcie tabeli geologicznej przez geologów spowodowało, że w ciągu kilku ostatnich dziesięcioleci rozpowszechniła się jedna metoda datowania warstw Ziemi i skamielin. Niewiele osób zbadało jednak historię powstania tej tabeli. Rzadko też ktoś zastanawiał się nad sposobem określania na jej podstawie rzekomego wieku znajdywanych skamieniałości.
Prawie każdy słyszał w środkach masowego przekazu o odkrywanych skamieniałościach. Bardzo często ich wiek publikowany jest zaraz po dokonaniu znaleziska. Nie można w tak krótkim czasie zastosować metody radiometrycznej. Większość ludzi uważa jednak taki wiek skamielin za bardzo dokładny i wiarygodny, nie zastanawiając się nad sposobem jego uzyskania.
Aby lepiej zrozumieć, jak stosuje się tabelę geologiczną do określania wieku skamielin, rozważmy następujący przykład. Powiedzmy, że pewnego dnia podczas wyprawy archeologicznej natrafiliśmy na dobrze zachowany okaz trylobita, uwięzionego w warstwie skalnej (ryc. 69). Żeby określić wiek skamieniałości, wydobyliśmy ją ze skały i zanieśliśmy do geologa celem dokładniejszego zbadania. Geolog, nie wiedząc nic na temat skamieliny ani skały, w której została odkryta, nie stosując technik radiometrycznych, od razu jest w stanie podać wiek naszego trylobita. Jak to możliwe (ryc. 70)?
zob. powiększenie
Ryc. 69
Trylobit to wymarły organizm, który można znaleźć w skamielinach. Pomimo że ma złożoną budowę oczu, ewolucjoniści twierdzą, że jest on prymitywną formą wielokomórkowca i umieszczają go na samym dole tabeli geologicznej.
Szacując wiek każdej skamieniałości, geolog musi w pełni polegać na przypuszczeniach zaproponowanych podczas układania tabeli geologicznej. Wiek skamielin, zachowanych w licznych warstwach skorupy ziemskiej, i proponowany układ ewolucyjny został opracowany przez inicjatorów teorii ewolucji około 150 lat temu. Do dnia dzisiejszego propozycję tę uważa się za powszechnie przyjęty i zbadany fakt naukowy. Poniższe słowa tak to wyjaśniają:
Naukowcy żyjący przed Darwinem wiedzieli, że skały pochodzące z różnych epok zawierają różne rodzaje skamieniałości i bardzo dokładnie określili kolejność pojawiania się organizmów żywych. W zasadzie geolodzy do dzisiaj posługują się skalą czasową ułożoną wiele lat przed Darwinem, dzielącą dzieje Ziemi na ery, okresy i epoki trwające miliony lat. Epoki te zostały określone na podstawie skamieniałości znalezionych w poszczególnych warstwach skorupy ziemskiej.
zob. powiększenie
Ryc. 70
Tabela geologiczna często jest stosowana przez ewolucjonistów do określenia wieku skamielin. W powyższym przykładzie wiek trylobita określa się jedynie na podstawie teoretycznych dat, które zostały wymyślone, gdy ta tabela się pojawiła — ponad 150 lat temu.
Zakładając, że okresy geologiczne i skamieniałości im przypisane są właściwie opracowane, geolodzy są w stanie określić wiek wszystkich skamieniałości. W przypadku skamieniałego trylobita geolog od razu stwierdziłby, że ten organizm żył 600–230 milionów lat temu. Jeśli zaufało się skali czasu zawartej w tabeli geologicznej, to można określić wiek każdej skamieliny.
Tabelę geologiczną można stosować nie tylko do określania wieku skamieniałości, lecz także do datowania poszczególnych warstw Ziemi. Załóżmy, że odkryliśmy jakąś warstwę Ziemi i chcielibyśmy wiedzieć, kiedy powstała. Ponownie możemy się posłużyć tabelą geologiczną. Geolodzy są w stanie oszacować przybliżony wiek tej warstwy na podstawie skamielin, jakie zawiera.
Wyobraźmy sobie, że gruba warstwa pyłu wulkanicznego została zauważona w wąwozie powstałym w wyniku nagłej powodzi. Aby geolog mógł ocenić, kiedy utworzyła się ta warstwa, trzeba by było ją przekopać i znaleźć jakieś skamieniałe szczątki. W naszej sytuacji dzięki badaniom odkrywkowym udało się znaleźć skamieniałe szczątki dinozaura. To by wystarczyło geologowi do określenia wieku omawianej warstwy. Zgodnie z tabelą geologiczną dinozaury żyły na Ziemi 200–65 milionów lat temu. W związku z tym omawiana warstwa ma mniej więcej taki wiek.
Przyglądając się tym dwom przykładom zastosowania tabeli geologicznej do określania wieku skamielin i warstw Ziemi, widzimy pewien problem nie do pokonania. W pierwszym przypadku posłużono się tabelą do określenia wieku skamieniałości na podstawie domniemanego wieku warstwy, w której się znajdowała. W drugim przykładzie wiek warstwy został określony na podstawie domniemanego wieku skamieniałości w niej znalezionych. Te dwa przykłady ilustrują „rozumowanie okrężne” pojawiające się w procesie datowania za pomocą tabeli geologicznej.
Po pierwsze, musimy zdać sobie sprawę, że okresy podane w tabeli geologicznej opierają się jedynie na przypuszczeniach. Po drugie, skamieniałości datuje się na podstawie domniemanego wieku warstw, w których zostały znalezione — i odwrotnie. Warstwy Ziemi datuje się na podstawie rzekomego wieku skamieniałości w nich zawartych. Właśnie takie „rozumowanie okrężne” stosował nasz rolnik podczas ważenia świni.
Jeżeli szczerze przyjrzymy się dowodom, zgodzimy się, że „rozumowania okrężnego” nie można uznać za naukowe. A jednak stosuje się je często, tak jakby było sprawdzonym naukowym faktem. Naukowcy podważający dokładność tabeli geologicznej uznawani są przez świat za heretyków i religijnych głupców. Oczywiście już czas rzucić wyzwanie zwolennikom tej tabeli i ponownie ją przeanalizować.
poprzedni rozdział: Brakujące ogniwa
kolejny rozdział: Geologia a dowody empiryczne
© Wydawnictwo „Pojednanie”
Żadna część tej książki nie może być reprodukowana ani przekazywana w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody wydawcy.